Το δρόμο για μια νέα εποχή στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας άνοιξε, χθες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δίνοντας το “πράσινο φως” στη νέα Οδηγία, που εκσυγχρονίζει τα εν λόγω δικαιώματα και τα προσαρμόζει στην ψηφιακή εποχή. Η Οδηγία έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας εφαρμόζονται και στο Διαδίκτυο και ότι οι τεχνολογικοί γίγαντες μοιράζονται τα έσοδά τους με τους καλλιτέχνες και τους δημοσιογράφους. Το YouTube, το Facebook και το Google News είναι μεταξύ των πιο γνωστών υπηρεσιών, που θα επηρεαστούν άμεσα από τη νέα νομοθεσία.
Νέα δεδομένα για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή εποχή: το Κοινοβούλιο υπερψήφισε τη νέα ΟδηγίαΜε τους νέους κανόνες, οι διαδικτυακές πλατφόρμες καθίστανται υπεύθυνες για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες. Ωστόσο, συγκεκριμένες κατηγορίες διαδικτυακού υλικού, όπως τα “memes” και τα αρχεία GIF, εξαιρούνται από την Οδηγία. Επίσης, οι σύνδεσμοι προς ειδησεογραφικά άρθρα, οι οποίοι συνοδεύονται από “μεμονωμένες λέξεις ή πολύ σύντομα αποσπάσματα” μπορούν να διαμοιράζονται ελεύθερα.
Σε κάθε περίπτωση, οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να λαμβάνουν μερίδιο των εσόδων, που αποκομίζουν οι εκδότες για τη χρήση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Ωστόσο, οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα υπόκεινται σε ελαφρύτερες υποχρεώσεις. Τα μέλη του Κοινοβουλίου υιοθέτησαν την Οδηγία με 348 ψήφους υπέρ, 274 κατά και 36 αποχές, ολοκληρώνοντας μια νομοθετική διαδικασία, που ξεκίνησε το 2016. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να εγκρίνουν τις προσεχείς εβδομάδες την απόφαση του Κοινοβουλίου. Εφόσον εγκριθεί, οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ μετά από τη δημοσίευσή τους στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε., ενώ θα μεσολαβήσει διάστημα δύο χρόνων για την εφαρμογή τους.
Τι προβλέπεται
Η συμφωνία αποσκοπεί στην ενίσχυση της δυνατότητας των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων, κυρίως των δημιουργών, όπως οι μουσικοί, οι ερμηνευτές και οι σεναριογράφοι, καθώς και των εκδοτών ειδήσεων και των δημοσιογράφων, να διαπραγματευτούν καλύτερες συμβάσεις για τη χρήση των έργων τους, που εμφανίζονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό επιτυγχάνεται καθιστώντας τις διαδικτυακές πλατφόρμες απευθείας υπόλογες για το περιεχόμενο, που αναρτάται σε αυτές και παρέχοντας αυτόματα το δικαίωμα στους εκδότες ειδήσεων να διαπραγματευθούν συμφωνίες εκ μέρους των δημοσιογράφων τους για τα άρθρα που χρησιμοποιούν οι κόμβοι αναμετάδοσης ειδήσεων.
Το επίμαχο άρθρο
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε την Οδηγία στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένου του επίμαχου άρθρου 13, το οποίο έγινε “κόκκινο πανί” για τμήμα της διαδικτυακής κοινότητας, που εκτίμησε ότι περιορίζει την ελευθερία έκφρασης στο Διαδίκτυο. Το εν λόγω άρθρο θεωρεί τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες (όπως το Google ή YouTube) υπεύθυνες για το περιεχόμενο που φιλοξενούν. Ως εκ τούτου, τις υποχρεώνει να τοποθετούν φίλτρα ελέγχου, προκειμένου να αποφεύγεται η δημοσίευση έργων για τα οποία ο χρήστης – που επιχειρεί τη δημοσίευση – δεν έχει τα σχετικά δικαιώματα.
Αντικρούοντας τις αιτιάσεις, το Κοινοβούλιο αναφέρει ότι τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να διασφαλιστεί ότι το Διαδίκτυο θα παραμείνει χώρος ανοιχτός στην ελευθερία της έκφρασης. “Καθώς η διαμοίραση αποκομμάτων ειδησεογραφικών άρθρων εξαιρείται ρητώς από την εφαρμογή της οδηγίας, αυτή η πρακτική μπορεί να συνεχιστεί ακριβώς, όπως στο παρελθόν. Ωστόσο, η Οδηγία περιέχει, επίσης, μέτρα εναντίον των κόμβων αναμετάδοσης ειδήσεων, που κάνουν κατάχρηση αυτού του δικαιώματος. Τα αποκόμματα θα μπορούν, λοιπόν, να συνεχίσουν να εμφανίζονται στις σελίδες του Google News, για παράδειγμα ή όταν ένα άρθρο μοιράζεται στο Facebook, με την προϋπόθεση ότι αυτά θα είναι πολύ σύντομα”, αναφέρει το Κοινοβούλιο.
Στο μεταξύ, η ανάρτηση προστατευόμενων έργων για λόγους παράθεσης, κριτικής, εξέτασης, διακωμώδησης, παρωδίας ή σάτιρας προστατεύεται, διασφαλίζοντας ότι τα “memes” και τα αρχεία GIF θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα και διαμοιράσιμα σε διαδικτυακές πλατφόρμες.
Υφιστάμενη κατάσταση
Προς το παρόν, οι εταιρείες του Διαδικτύου έχουν ελάχιστα κίνητρα να υπογράψουν δίκαιες συμβάσεις με τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς δεν θεωρούνται υπεύθυνες για το περιεχόμενο, που αναρτούν οι χρήστες τους. Η μόνη τους υποχρέωση είναι να αφαιρούν περιεχόμενο που καταπατά πνευματικά δικαιώματα, όταν ο κάτοχός τους το ζητήσει. “Καθιστώντας τις εταιρείες του διαδικτύου υπεύθυνες, θα ενισχυθεί η δυνατότητα των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων (κυρίως μουσικών, ερμηνευτών και σεναριογράφων, καθώς και εκδοτών ειδήσεων και δημοσιογράφων) να διεκδικήσουν δίκαιες συμβάσεις και κατά συνέπεια, δίκαιες αμοιβές για την ψηφιακή εκμετάλλευση του υλικού τους”, τονίζει το Κοινοβούλιο.
Πηγή: sepe.gr